سوء مدیریت آب در کشور وجود دارد

به گزارش راهبرد معاصر محمود جواد زارعیان رئیس گروه مدیرت کمی و کیفی حوزه های آبریز موسسه تحقیقات وزارت نیرو اظهار داشت: کشور کم بارشی هستیم. یک موقعی کل بارش کشور 250 میلی متر بود و آمار جدید کل بارندگی 155 میلی متر است که نسبت به دراز مدت 57 درصد کاهش بارندگی وجود دارد و 10 درصد کاهش آب سطحی داریم.

وی افزود: دورنمای خوبی از وضعیت منابع آبی کشور نداریم و باید به مصارف آب کشور توجهی بیشتر شود؛ برای بخش کشاورزی عدد های مختلفی مانند 90 درصد 65 درصد و 80 درصد اعلام می شود.

رضا سرافرازی مدیرکل دفتر امور آب معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی اظهار داشت:وضعیت منابع آبی کشور به وضعیت اقلیمی برمی گردد و بخش زیادی از مناطق کشور در خشک و نیمه خشک هستند و بارندگی کمتر از نصف جهانی است.

وی گفت: اکنون 250 میلی متر بارندگی را نداریم و میزان آب تجدید پذیر کشور کاهش یافته است. باران های موثر هم کم شده است و منابع آبی محدود است و کشاورزی هم بزرگترین مصرف کننده آب در کشور است اما ادعاهایی که درباره مصرف آب این بخش مطرح می شود جای بررسی بیشتر دارد.

سرافرازی گفت: محصول کشاورزی را در کشور میزان مصرف آنها بررسی شده است و تفاوت های جدی با آمارهای بخش کشاورزی دارد اما آنها آب رها شده را می گویند اما ما آبی که در مزارع در اختیار کشاورزان قرار می گیرد مد نظر داریم.

مدیرکل دفتر امور آب معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی اظهار داشت: آب شرب و صنعتی با کنتور و به صورت دقیق در اختیار آنها قرار می گیرد و حق بخش کشاورزی است که با نصب کنتور برای همه مزارع میزان مصارف آب کشاورزی به طور دقیق تری مشخص شود. اگر صورت نگیرد ما نیز نمی توانیم به درستی الگوی کشت را در کشور اجرا کنیم

محمد بازرگان عضو کارگروه ملی آب و خاک و تنش زیستی و مشاور رئیس اتاق اصناف ایران اظهار داشت: بخش کشاورزی به دلیل سیاست های غلط متهم به برداشت غیر واقعی از منابع آبی کشور است. میزان مصرف آب کشاورزی در کشور زیر 67 درصد است.

وی افزود: طبیعی است که کشاورزی بیشترین مصرف آب را در کشور دارد؛ به دلیل سیاست های انتقال آب بین حوزه ای توسط وزارت نیرو وجود دارد منجر به هدر رفت آب در کشور می شود. سد های غیر اصولی که زده شده است آب خوان های کشور خالی هستند و رودخانه ها خشک شده اند؛ این نتیجه سیاست های غلطی است که نباید به حساب بخش کشاورزی نوشت.

عضو کارگروه ملی آب و خاک و تنش زیستی اظهار داشت:65 میلیون یا 60 میلیون متر مکعب آب را می توان در به بخش کشاورزی با کنتور سر مزارع تحویل داد اما میزان آبی که اختصاص می یابد در این اندازه نیست.

وی گفت: حق مسلم مالکیت آب برای کشاورز است و حق آب دارد و در صورتی که حتی این آب هم تامین نمی شود باید به کشاورزان خسارت داده شود.

بازرگان گفت: تفکر وزارت نیرو برای ایجاد سد است و مسبب چالش و بحران آب در کشور هستیم. تولید غذا در اولویت کشور است.

زارعان گفت: الگوی های توزیع بارش و نوع بارش عوض شده است و بارش ها به صورت سیلاب و در زمان کوتاهی ایجاد و مشکلات زیادی ایجاد می کند.در صورتی که مدیریت بهتر بود مشکلات اینچنین را نداشتیم زیرا کشور های همسایه که اقلیم بدتری دارند با این بحران ها دست و پنجه نرم نمی کنند.

وی تصریح کرد: سوء مدیریت برای آب در تمام بخش های کشور وجود دارد و حتی باعث خودکفایی در محصولات کشاورزی نشده ایم و امنیت غذایی کشور به خطر افتاده است و 7 دهک از اقشار جامعه قادر به تامین نیاز های خود نیستند.حدود 100 میلیارد مترمکعب آب تجدید پذیر داریم که همه آن را مصرف می کنیم.

وی گفت: در صورتی که سد های کشور نبود شاید امکان زندگی در کشور وجود نداشت زیرا این سد ها جلوی بسیاری از سیل آب ها را گرفته است هرچند که نباید به برخی از سد سازی های اشتباه هم اشاره نکرد.

بازرگان گفت: در ابتدای انقلاب پنبه کشور را به 21 کشور صادر می کردیم و واردات روغن نداشیم و حتی در مواردی صادرات صورت می گرفت. آن موقع حدود 30 میلیون تن محصول کشاورزی تولید شده است اما اکنون 123 میلیون تن محصول کشاورزی تولید می‌شود که این امر نشان از میزان بهره وری بخش کشاورزی و توجیه کشاورزی در کشور است.

زارعیان گفت: دور ریز 30 درصد از محصولات کشاورزی در کشور وجود دارد و میزان راندمان تولید در بخش کشاورزی پایین است. سرزمین ما برای کشاورزی ساخته نشده است و اقلیم کشور مان برای کشاورزی مناسب نیست.

وی اظهار داشت: تشکل های آب بران تجربه خوبی است و مدیریت محلی آب قابل توجه است.800 هزار نفر بهره بردار در کشور وجود دارد و پتانسیل لازم برای بررسی میزان مصرف آب های کشاورزی در کشور وجود ندارد که بتوان هر ماه به تمام مزارع کشور رفت و از طرفی چاه های غیر مجاز زیادی در کشور وجود دارد.

زارعیان گفت: وزارت نیرو مثل پلیس راهنمایی رانندگی شده که باید متخلفان حوزه آب را جریمه کند اما به واقع این ظرفیت در کشور وجود ندارد.صادرات هندوانه به ترکیه که خود آب زیادی دارد یا صادرات این محصول به کشور های عربی با توجه به مصرف بالای آب این محصول درست نیست. البته طبیعی است کشاورز به سمت سود آوری می رود و باید با سیاست لازم انجام شود.

وی افزود: در مواردی که آب به کشاورزان اختصاص نمی یابد در واقع آبی وجود ندارد که بتوان حق آبه مورد نیاز کشاورزان را تامین کرد.

مدیرکل دفتر امور آب معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی اظهار داشت: در بخش کشاورزی تحویل حجمی آب متناسب با ظرفیتی که وجود دارد و در این سند اشاره شده است که به صورت کنترل شده به بخش کشاورزی تحویل داده شود.

مصطفی فدایی فرد مدیر سابق طرح جامع آب کشور گفت: سوء مدیریت آب در کشور وجود دارد و به ورشکستگی آب در کشور رسیده ایم و آب خوان های ما در کشور در حال نابودی است. ترکیه با وجود عدم بحران آب با سد سازی آب را مدیریت کرده است و حتی اجازه صادرات و حتی کشت هندوانه را اجازه نمی دهند؛ چرا ما باید هندوانه بکاریم و صادرات کنیم.

وی اظهار داشت: وزارت جهاد کشاورزی به دنبال خودکفایی در تولید برنج است که این امری فاجعه است.از چاه های مجازی هم هست استفاده بیشتر و غیر مجاز می شود و باید به سمت اشتغال پایدار در بخش هایی مانند معدن و گردشگری رفت.

بازرگان اظهار داشت: برای آب هایی که به کشور وارد و خارج می شود وزارت خارجه کاری نکرده است وباید اقدامات جدی انجام شود.

وی همچنین آب بر بودن مصرف هندوانه را تکذیب کرد و گفت: این تفکر غلطی است که هندوانه محصولی آب بر است. باید توجه داشت که مصرف آب آن از گندم نیز کمتر است.